Zbigniew Libera – polski artysta, autor instalacji i wideoinstalacji, fotografik i performer, twórca obiektów artystycznych rok temu zawitał do gminy Choroszcz w ramach realizacji projektu “Polska gościnność”.
“Polska gościnność” to wystawa dotykająca tematu tak znanej w świecie gościnności właśnie, była wystawiana we Wrocławiu, Lublinie. Co się kryje za tym stwierdzeniem? Co dziś zostało z owej gościnności?
Zdjęcie o tym samym tytule, co wystawa, Libera wykonał w majątku Rogowo, na łące państwa Kozłowskich, jest ono pełne symboli, które odnoszą się do trudnych historii, zarówno lokalnych, jak i ogólnonarodowych. Widzimy na nim postacie, które nie są przypadkowe. Fotografia ma 12 metrów szerokości i ponad dwa wysokości.
Zbigniew Libera jest uznawany za prekursora sztuki krytycznej, tzw. sztuki ciała oraz estetyki queer, którą wprowadził pod koniec lat 80. w swoich fotograficznych autoportretach. W swoich pracach analizuje i krytykuje przyjęte konwencje, kulturę (masową), tradycyjne modele wychowania. Bada relacje między sposobem wychowywania dzieci a ogólnie przyjętym postrzeganiem cielesności, m.in. tworząc makabryczne „zabawki”. Porusza kwestie manipulowania obrazami przez popularne media. Głównym celem jego twórczości pozostaje jednak własne doświadczenie – konfrontacja z rzeczywistością.
Jedną z jego bardziej znanych prac jest projekt Lego. Obóz koncentracyjny, który stworzył w 1996. “Co robi łączniczka?” 2005 – książka, której współautorem jest Darek Foks, dotyczy wydarzeń powstania warszawskiego, jednak jej celem nie jest opowiadanie historii. Artystów interesuje, w jaki sposób dzieje historyczne funkcjonują w pamięci zbiorowej, jak są odtwarzane przez współczesne media, jakim rodzajom fabularyzacji ulegają i jakie stereotypy przyjmują. Do książki zostały dołączone fotokolaże, w których gwiazdy kina przełomu lat 50. i 60. zostają przedstawione na tle zniszczeń wojennych. Jest to kolejna próba ukazania traumatycznego przeżycia w sztucznej, pozytywnej scenerii.
Pozytywy 2002–2003 – cykl fotografii, trawestujący obrazy z gazetowych reportaży, ukazujące wydarzenia „traumatyczne”, m.in. wojnę, obóz koncentracyjny, trupy żołnierzy. Działanie artysty ma charakter eksperymentu psychoterapeutycznego, szuka metody, jak poradzić sobie z traumatycznymi przeżyciami.
Mistrzowie, 2003 – cykl powstały jako protest artysty, ze względu na odmowę pokazania jednej z prac Libery, Lego-obóz koncentracyjny, na weneckim Biennale w 1997 roku. Kurator wystawy polskiej, Jan Stanisław Wojciechowski, uznał, że praca doprowadzi do międzynarodowego skandalu oraz wpłynie negatywnie na stosunki polsko-żydowskie, za co Libera zdecydował nie ukazywać jakichkolwiek swoich prac na Biennale. W „Mistrzach” działanie artysty polegało na publikacji w prasie sfałszowanych, obszernych artykułów, prezentujących twórczości wybranych przez Liberę osób, którzy dotąd byli negowani przez oficjalną historię sztuki polskiej. W dokonanym wyborze znaleźli się Andrzej Partum, Jan Świdziński, Leszek Przyjemski, Anastazy Wiśniewski i Zofia Kulik. Urządzenia korekcyjne, 1989 – seria przedmiotów-dzieł sztuki, które naigrawają się z nowych towarów „zachodnich”, służących nadmiernej estetyzacji ciała, a które wchodziły na polski rynek po upadku komunizmu. Tak powstały m.in. „Możesz ogolić dzidziusia” jako forma super zabawki-lalki, której można ogolić owłosione nogi oraz „Universal Penis Expander”, urządzenie w formie sprzętu siłowego wraz z akcesoriami, służące do wydłużania penisa. Urządzenia korekcyjne przyniosły Liberze uznanie i przyczyniły się do zaproszenia artysty na wenecki Biennale w 1997 roku, w którym uczestnictwa odmówił.
Nagrody
2006 – Nagroda TVP Kultura za książkę Co robi łączniczka (współautor Darek Foks)
2011 – Nagroda Filmowa Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
2013 – Gwarancja Kultury 2013 w kategorii Sztuki Wizualne za projekt Kurator: Libera /Źródło: Wikipedia/
Dziękujemy Muzeum Współczesnemu we Wrocławiu za udostępnienie zdjęcia z wystawy.
Przedstawiamy zdjęcia z planu autorstwa Piotra Macieja.
