105 lat temu, 7 października 1917 roku w Choroszczy utworzono Komendę Lokalną Polskiej Organizacji Wojskowej. Na uroczystości związane z Jubileuszem do Choroszczy 9 października zapraszają: Burmistrz Choroszczy, Miejsko-Gminne Centrum Kultury i Sportu w Choroszczy, Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza w Choroszczy, Towarzystwo Przyjaciół Choroszczy oraz Fundacja Pole Kultury.
Pierwszym komendantem KL POW w Choroszczy był Wiktor Kuczyński, a po nim Stanisław Turecki „Olsza”. Wkrótce ta konspiracyjna organizacja liczyła ponad 60 członków czynnych (zaprzysiężonych) i wspierających. Członkowie POW na przełomie lat 1918 i 1919 brali aktywny udział w rozbrajaniu posterunków niemieckich w Choroszczy i okolicach, przejęli niemiecki tabor wojskowy pod Fastami, uczestniczyli też w szeregu akcji sabotażowych. Po odzyskaniu niepodległości przez Choroszcz (19 lutego 1919 r.), wielu z nich wstąpiło ochotniczo do Wojska Polskiego. Jeden z nich – Florian Piłasiewicz, żołnierz 33. pułku piechoty, poległ 20 stycznia 1919 r. pod Homlem.
Społeczeństwo Gminy Choroszcz pamięta o swoich bohaterach. W listopadzie 1983 roku, w kościele parafialnym pw. św. Jana Chrzciciela i św. Szczepana Męczennika ufundowano tablicę upamiętniającą członków KL POW. W 2017 roku, w setną rocznicę otworzenia choroszczańskiej POW odbyły się trzydniowe okolicznościowe obchody, uświetnione m.in. konferencją naukową pn. „Polskie tradycje niepodległościowe Choroszczy i okolic. Historia, antropologia, literatura”, promocją albumu i folderu oraz wernisażami dwóch okolicznościowych wystaw, a także koncertem pieśni patriotycznych. Najważniejszym elementem uroczystości było odsłonięcie Pomnika KL POW w miejscu powstania organizacji, czyli u zbiegu ulic Lipowej i H. Sienkiewicza. Odsłonięcia monumentu dokonała Pani Halina Bielawska – córka Stanisława Lewanowskiego ps. „Jeż”; aktu poświęcenia miejsca dokonali: ks. ppłk. Tomasz Paroń, proboszcz parafii wojskowej pw. św. Jerzego w Białymstoku, oraz ks. prałat Stanisław Brzostowski, wnuk peowiaka Stefana Brzostowskiego ps. „Chmielnicki”.
Obchody 105. rocznicy powstania KL POW zostaną zainaugurowane w piątek 7 października 2022 roku, dokładnie w 105. rocznicę jej utworzenia. W miejscowej Szkole Podstawowej im. H. Sienkiewicza o godz. 11.50 odbędzie się otwarcie wystawy pt. „Bohaterowie sprzed stu lat. Portret zbiorowy” oraz okolicznościowe spotkanie z młodzieżą szkolną. Główne obchody odbędą się w niedzielę 9 października. Żołnierze Polskiej Organizacji Wojskowej i rodziny peowiaków wezmą udział we Mszy Świętej o godz. 12.15 w miejscowym kościele. Następnie, przy Pomniku POW, u zbiegu ulic Lipowej i H. Sienkiewicza w Choroszczy odbędzie się uroczyste złożenie wieńców, kwiatów i zapalenie Zniczy Pamięci. Następnie w auli Miejsko-Gminnego Centrum Kultury i Sportu, w ramach XXIII Kawiarenki Historycznej pn. „Bohaterowie sprzed stu lat”, odbędzie się debata historyczna nawiązująca do udziału mieszkańców Choroszczy i okolic w dziele odzyskania niepodległości. W programie przewidziano prezentację książki pt.: „Bohaterowie sprzed stu lat. Portret zbiorowy” (wydanie II, uzupełnione). Odbędzie się również okolicznościowy pokaz wystawienniczy, na który złożą się dwie ekspozycje: „Podlascy twórcy niepodległości Polski” i „POW w zbiorach Jana Adamskiego”.
Zapraszamy wszystkich serdecznie
na obchody 105. rocznicy utworzenia
Komendy Lokalnej Polskiej Organizacji Wojskowej
w Choroszczy
Organizatorzy: Gmina Choroszcz, Miejsko-Gminne Centrum Kultury i Sportu w Choroszczy, Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza w Choroszczy, Towarzystwo Przyjaciół Choroszczy, Fundacja Pole Kultury.